Bijdrage van Sofie Kuilman tijdens de algemene beschouwingen

Vandaag, donderdag 29 oktober 2020, stonden de algemene beschouwingen voor de begroting van 2021 op de agenda van de raadsvergadering. Hieronder vindt u de inbreng van Sofie Kuilman namens de PvdA. Dit is ook terug te kijken op het YouTube kanaal van de gemeente.

Keuzes maken vanuit waarden

“Nederland is een land dat in de kern diep socialistisch is”. Ik had nooit gedacht mijn betoog te beginnen met een quote van onze liberale premier. En toch doe ik dat. Want enerzijds is het onzin wat Rutte beweert. Sinds de paarse kabinetten heeft het marktdenken immers de boventoon gevoerd. Maar vanaf het moment dat de coronacrisis in alle hevigheid losbarstte, zijn sociaal-democratische waarden als solidariteit, bestaanszekerheid en een sterke overheid weer trending topics.

In allerijl werden er vangnetregelingen opgetuigd. De zakken van de overheid bleken opeens veel dieper dan het kabinet de laatste jaren deed voorkomen. Het ligt voor de hand dat 2020 de geschiedenisboeken in zal gaan als het jaar van corona, maar het wordt hopelijk óók het jaar waarin we herontdekken dat sociaal-democratische waarden en uitgangspunten onmisbaar zijn als we de samenleving leefbaar willen houden voor de gewone mensen.

De sociaal-democratische waarden werden aanvankelijk omarmd en er stond een sterke overheid klaar. Maar, de duur en de uiteindelijke gevolgen van de coronacrisis zijn slecht te overzien en de onzekerheid neemt toe. Waar werkgevers die in de eerste ronde NOW-steun kregen van de overheid hun werknemers niet mochten ontslaan, is dat in de tweede en derde ronde wel toegestaan. Dat resulteerde in een recorddaling van het aantal banen, waardoor de werkloosheid de afgelopen maanden flink toenam. Een groep die hard geraakt wordt zijn de flexwerkers -vaak jongeren-, de werknemers zonder vast contract, en de ZZP’ers.

Hoewel het kabinet aan het begin van de coronacrisis de sociaal-democratische waarden omarmde, is daar nu weinig sprake meer van. Het kabinet maakt keuzes die wij niet hadden gemaakt. De KLM wordt gered, “whatever it takes”, maar de culturele sector gaat kopje onder. Bedrijven ontvangen NOW-steun en keren de top hoge bonussen uit, maar de flexwerkers worden ontslagen. We klappen voor de zorg, maar een structurele salarisverhoging lijkt er niet in te zitten. Ook niet nu de motie die daar om vraagt in de Tweede Kamer – door het verkeerd stemmen van een ChristenUnie Kamerlid – alsnog is aangenomen.

Ja, de sociaal-democratische waarden – solidariteit, bestaanszekerheid en een sterke overheid – werden aan het begin van de crisis omarmd, maar niet definitief in de hoofden en harten van de regeringspartijen gevestigd. Helaas, we hadden het wel gehoopt. Die sociaal-democratische waarden hebben de laatste jaren gelukkig wel hun beslag gevonden in het Diemense beleid. Het zijn waarden waarop de Partij van de Arbeid gestoeld is en waarin wij altijd hebben geloofd. Het zijn de waarden van waaruit wij politiek bedrijven en proberen onze idealen te verwezenlijken. Het zijn waarden waardoor Diemen een prettige plek is om te wonen en er goed voor staat.

Door de groei van Diemen en door zorgvuldig beleid is de financiële positie van Diemen gezond. We zijn er trots op dat wij daar de afgelopen jaren vanuit de coalitie en met de steun van onze kiezers aan hebben kunnen bijdragen. Die gezonde financiële positie maakt dat – hoewel ook Diemen hard geraakt is door de coronacrisis – de ambities uit het coalitieakkoord overeind blijven.

En het maakt dat wij niet lui achterover leunen. Er is genoeg werk aan de winkel.  Wij blijven ons onverminderd hard en vol strijdkracht inzetten voor Diemen. Met in het bijzonder aandacht voor vier punten, zoals u van ons gewend bent:

1. Voldoende betaalbare woonruimte;
2. Adequate publieke voorzieningen;
3. Steun in de rug voor wie dat nodig heeft;
4. Duurzaamheid

1) Zeker zijn van een fijne en betaalbare woning

Ik geloof in de kracht van herhaling en daarom zeg ik het nog eens: wonen is een grondrecht. Een grondrecht dat in onze omgeving steeds meer lijkt te worden aangetast. De woningnood blijft ongekend hoog. Wonen dreigt in de Randstad steeds meer iets te worden voor de happy few. Voor lage- en middeninkomens is het haast onmogelijk om betaalbare woonruimte te vinden. Deze coalitie wil geen kampioen woningbouw zijn, maar wij willen wel ons steentje bijdragen om het maatschappelijke probleem getiteld ‘woningnood’ op te lossen. Met de regio hebben we de gedeelde verantwoordelijkheid om de schaarste aan te pakken.

Maar niet alleen de gemeenten zijn aan set. De verantwoordelijkheid ligt ook in Den Haag. Gemeenten hebben behoefte aan regelgeving die het mogelijk maakt huurstijgingen stevig te beteugelen. Corporaties moeten kunnen investeren. Afschaffing van de verhuurderheffing – een oneerlijke belasting die woningcorporaties betalen over hun bezit, maar particuliere verhuurders en pandjesprinsen niet – is daarvoor noodzakelijk.

We zijn ontzettend blij dat in 2021 wordt gestart met de bouw van Holland Park West. Een prachtig project, met een flink aandeel sociale- en middeldure huur: van de 700 woningen valt 30% in het sociale segment en 20% in de middeldure categorie. Ook verheugen we ons op de oplevering van de honderd sociale huurwoningen in de tramlus bij De Sniep. Natuurlijk wordt de woningnood hiermee niet opgelost, maar het zijn stappen in de goede richting.

Naast de daadwerkelijke bouw van woningen, gaan we in 2021 ook aan de slag met de nieuwe huisvestingsverordening. Een instrument waarmee de rechtvaardige verdeling van de sociale- en middeldure huurwoningen gerealiseerd kan worden en waarmee doorstroming wordt bevorderd.

2) Zeker zijn van adequate publieke voorzieningen

De Partij van de Arbeid hecht veel belang aan goede publieke voorzieningen, bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, sport en cultuur, waar alle Diemenaren gebruik van kunnen maken. Diemen groeit en dat betekent dat de vraag naar die voorzieningen ook groter wordt. Als coalitie durven wij in die voorzieningen te investeren.

De verplaatsing van de bibliotheek naar de Omval, die hopelijk een wisselwerking tussen beide instellingen met zich meebrengt, juichen wij toe. Hierbij willen we wel aandacht vragen voor de huidige voorzieningen in De Omval, zoals Studio DMN. Houden deze voorzieningen in de toekomst hun plek in het gebouw? Ook de bouw van de brede school in Holland Park, die start in 2021, zien we met plezier tegemoet.

Op het gebied van sport gebeurt eveneens het nodige. Het sportpark wordt heringericht, eind 2021 wordt de nieuwe sporthal opgeleverd en de huidige sporthal wordt opgeknapt en verduurzaamd. Zo is er genoeg plek om te sporten in Diemen.

3) Zeker zijn van steun in de rug

De coronacrisis is een aanval op de bestaanszekerheid van veel Nederlanders. Ik zei het al, banen staan op de tocht of verdwijnen, flexwerkers en ZZP’ers komen thuis te zitten. Deze mensen verliezen zo veel meer dan alleen hun inkomen. Werk gaat om mee kunnen doen in de samenleving, een gevoel van voldoening krijgen en ertoe doen. De Partij van de Arbeid vindt het heel belangrijk dat deze groep steun in de rug krijgt op weg naar werk dat bij hen past. Goede begeleiding en eventuele
her-, bij en omscholing zijn daarbij van belang. Gelukkig zijn hier middelen voor. Ook kwetsbare Diemenaren die misschien al veel langer thuis zitten, verdienen deze steun om weer aan het werk te gaan.

Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem. Niet alleen onder ouderen, maar ook onder jongeren en alle categorieën daar tussen in. Vorig jaar heeft de Partij van de Arbeid tijdens de algemene beschouwingen hier ook aandacht voor gevraagd. Met de coronacrisis is het probleem actueler dan ooit. Thuis werken, onderwijs op afstand in het hoger onderwijs en een verminderd activiteitenaanbod verergeren het probleem. Omkijken naar elkaar is belangrijker dan ooit. In het kader van eenzaamheid onder jongeren zijn wij blij met de uitbreiding van het jongerenwerk. Wel zijn we benieuwd hoe het jongerenwerk dit probleem bij de horens vat. Vandaar onze motie over dit onderwerp. Ook bij andere groepen dan jongeren is het belangrijk om er voor te zorgen dat mensen niet van de radar verdwijnen en vereenzamen. Hoe houden we hier als gemeente zicht op?

Jongeren die het nodig hebben, moeten onze hulp krijgen, maar de kostenontwikkeling in de jeugdzorg is zorgelijk. Het college neemt daar maatregelen voor. Echter, het staat als een paal boven water dat de financiële middelen die gemeenten uit Den Haag krijgen volstrekt onvoldoende zijn.

4) Zeker zijn van een duurzame gemeente

Dat er een klimaatcrisis is, valt niet meer te ontkennen. Het tij valt nog te keren als we nu hard aan de bak gaan. Met mooie woorden los je de klimaatcrisis niet op, daarom is het belangrijk dat wij als gemeente concreet het verschil maken op de punten waar we dat kunnen, zodat we een leefbare planeet achterlaten. De duurzaamheidsagenda die we recent hebben vastgesteld, vormt daarbij het uitgangspunt. Het actief betrekken van de Diemenaren bij het duurzaamheidsbeleid is enorm belangrijk voor het draagvlak. Duurzaamheid is immers een opgave van de gemeenschap en niet alleen van de gemeente.

Het rigoureus terugbrengen van de hoeveelheid restafval per inwoner is een van de concrete stappen die we moeten zetten. De hoeveelheid restafval die Diemenaren produceren – gemiddeld 200 kilogram per jaar – moet worden gehalveerd. Door beter te scheiden en daardoor meer afval te kunnen recyclen, kunnen we dit doel halen. Met het afvalplan worden op dit gebied de eerste stappen gezet.

Ook op andere gebieden wordt actie ondernomen. Bijvoorbeeld door duurzaam en maatschappelijk verantwoord in te kopen, de openbare ruimte duurzaam te ontwikkelen en beheren en te zorgen voor duurzame gemeentelijke gebouwen. Deze acties juichen wij toe.

De toekomst is ongewis, net als de gevolgen van de coronacrisis, maar u kunt er van op aan dat wij ons ook het komende jaar vanuit onze sociaal-democratische waarden blijven inzetten voor onze prachtige gemeente. Waar het fijn wonen is, waar goede publieke voorzieningen zijn, waar iedereen die het nodig heeft steun in de rug krijgt en waar we werken aan een duurzame toekomst.