Donderdag 28 mei stonden erfpacht en de rechtspositie van raadsleden op de agenda. Sofie heeft het volgende verslag geschreven en geeft uitleg over de standpunten van de PvdA fractie:
Waarom de PvdA Diemen tegen de dertiende maand voor raadsleden is en hoe erfpacht eerlijker kan
Het nieuwe rechtspositiebesluit voor raadsleden en de herziening van het erfpachtstelsel. Dat waren de onderwerpen waar uitgebreid over gedebatteerd werd tijdens de besluitvormende raadsvergadering afgelopen donderdag. Het was alweer de tweede corona-proof vergadering: digitaal, vanuit huis.
Erpacht
Erfpacht, het spreekt niet tot de verbeelding, en dat is logisch. Het is een technisch en taai onderwerp. Dat neemt niet weg dat het belangrijk is! Een paar honderd woningen en appartementen in Diemen staat op erfpachtgrond. Dat betekent dat de woning wel in eigendom is van een particuliere eigenaar of (sociale) verhuurder, maar de grond er onder niet. Voor de grond wordt jaarlijks huur betaald aan de gemeente: de canon. In 2036 loopt het huidige erfpachtstelsel af. En dat zorgt voor onzekerheid. Bij bewoners, over hoe het stelsel er dan uit gaat zien, maar ook bij potentiële kopers, doordat een hypotheek afsluiten lastiger is als er niet bekend is hoe het verder gaat na 2036.
Daarom is het college aan de slag gegaan met een nieuw erfpachtstelsel, zodat er duidelijkheid is over hoe de situatie er ná 2036 uit ziet. Bewoners kunnen zelf kiezen of ze nu al over stappen op het nieuwe stelsel, of dit pas in 2036 doen. Ook wordt hen de mogelijkheid geboden om in plaats van de jaarlijkse canon te betalen, de erfpacht eeuwigdurend af te kopen. Op die manier hebben de bewoners de keuzevrijheid om voor een oplossing te gaan die bij hen past.
Onze fractie kon zich goed vinden in het voorstel van het college, op een paar punten na. Wij vonden dat het voorstel eerlijker en socialer kon en wilden graag tegemoet komen aan de bezwaren van de bewoners, die ze via inspraakreacties en zienswijzen geuit hadden. Daarom hebben we samen met GroenLinks een amendement ingediend, dat met een ruime meerderheid, 18 van de 21 stemmen, is aangenomen. Daar zijn we trots op! Door dit amendement:
- Wordt de jaarlijkse canon in het nieuwe systeem 17 à 20% lager dan in het collegevoorstel. Een groot voordeel voor bewoners met lagere inkomens of bewoners die niet eeuwigdurend kunnen óf willen afkopen;
- Wordt het bedrag voor het eeuwigdurend afkopen van de canon lager;
- Vervalt bij afkopen van de canon de verplichting om óók nog de erfpacht van het huidige contract met de looptijd tot 2036 te betalen;
- Wordt de ingangsdatum van het nieuwe stelsel 1 oktober 2020. Zo hebben VVE’s die dat willen de tijd om collectief plannen te maken voor het afkopen.
Tegen een dertiende maand
Na de erfpacht werd de ‘Verordening rechtspositie raads- en commissieleden gemeente Diemen 2020’ in stemming gebracht. Een hele mond vol. De rechtspositie van raads- en commissieleden, waarvan de wettelijke basis de Gemeentewet is, is uitgewerkt in het zogenaamde rechtspositiebesluit. Rechten van en voorzieningen voor raadsleden worden hierin vastgelegd.
Per 1 januari 2019 geldt er een nieuwe rechtspositie voor raadsleden in Nederland, opgesteld en uitgewerkt door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het Diemense rechspositiebesluit moet hiermee in lijn zijn, daarom is er een geactualiseerde versie gemaakt. In het rechtspositiebesluit staan landelijke voorschriften die voor álle raadsleden in Nederland gelden. Bijvoorbeeld over reis- en verblijfskosten of over scholingskosten. Daarnaast is het mogelijk om zogenaamde secundaire voorzieningen op te nemen in het rechtspositiebesluit. Iedere gemeenteraad besluit voor zich om dit al dan niet te doen.
En dat is waar voor de PvdA Diemen de schoen wringt. In het Diemense rechtspositiebesluit is een secundaire voorziening opgenomen in het kader van arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden. Een voorziening die, gezien het feit dat het raadslidmaatschap een nevenfunctie is en het zeer goed mogelijk is er een betaalde baan naast te hebben, niet nodig is. De voorziening is een bedrag ter hoogte van de maandelijkse raadsvergoeding, die eens per jaar wordt uitgekeerd. Een soort van dertiende maand eigenlijk.
Uiteraard zijn wij voor goede ondersteuning van raadsleden, maar wel sober en doelmatig. Daar is het rechtspositiebesluit belangrijk voor. Een geoormerkte voorziening voor arbeidsongeschiktheid en ziekte zouden we nog kunnen begrijpen. Uit navraag bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) blijkt het echter niet mogelijk de middelen te oormerken. Het bedrag van zo’n €1000 per jaar is nu vrij te besteden. En dat snappen we niet. Wij vinden de raadsvergoeding hoog genoeg. Zeker vergeleken met de Tozo-regeling (€1050 per jaar voor een zelfstandige) of de bijstandsuitkering (zelfs minder van €1000 per maand). Er vanuit gaande dat een raadslid zo’n 16 uur per week kwijt is aan het raadswerk, komt dit neer op ongeveer €15,- per uur. Een bedrag dat anderhalf keer zo hoog is als het minimum uurloon.
De voorziening vinden wij onnodig. Om deze uit het rechtspositiebesluit te halen, hebben we een amendement ingediend. Deze werd echter verworpen, met alleen de stemmen van de PvdA voor. Het amendement van Ouderenpartij Diemen, VVD en CDA, waarmee het rechtspositiebesluit en daarmee ook de voorziening voor arbeidsongeschiktheid met terugwerkende kracht per 28 maart 2018 (de datum van de installatie van de zittende gemeenteraad) in gaat, werd wel met een ruime meerderheid aangenomen. De fractie van de PvdA heeft de keuze gemaakt om tegen het nieuwe raadspositiebesluit te stemmen, om zo een duidelijk signaal af te geven.
Wij vinden de voorziening met terugwerkende kracht een cadeautje dat de Diemense raadsleden aan zichzelf doen. Het is niet passend in een tijd waarin de gemeentefinanciën zwaar onder druk staan. Het geld zou beter besteed kunnen worden aan de Diemenaren en de Diemense voorzieningen. Afzien van de vergoeding blijkt onmogelijk, ook dit hebben we nagevraagd bij de VNG. Wij hebben geen behoefte aan dit cadeautje en willen onszelf nog recht in de spiegel aan kunnen kijken. Daarom schenken we het bedrag aan een goed doel.
